Gece Yatak Islatma ile İlgili Gerçekler
Yatak ıslatma, insanlık tarihinde kaydı bulunan en eski sağlık problemlerinden biridir. 5 yaşına gelmiş bir çocukta ayda 2 geceden fazla yatak ıslatma normal değildir. Bu durum, çocuğun, farkında olmadan uykuda yatağını ıslatması anlamına gelen “enürezis nokturna” sorunu olduğunu gösterir. 5 yaşındaki her 5 çocuktan 1′i ve 7-10 yaşları arasındaki her 10 çocuktan 1′i, gece yatak ıslatma problemi yaşamaktadır. Gece yatak ıslatma, erkek çocuklarda kızlardan 1.5-2 kat daha fazladır. Bunun kesin nedeni bilinmemekle beraber, tıpkı ergenlik çağına girmede görüldüğü gibi, kızlarda gerek sinir sistemi gerekse kaslardaki olgunlaşmanın biraz daha erken olmasına bağlanabilir. Ergenlikte, cinsiyetlerde görülme oranı eşitlenir. Gece yatak ıslatma sıklığı yaş arttıkça azalır, ancak şiddeti artar. Gece yatak ıslatma yetişkinlerde de görülebilir, 18-64 yaş arası yetişkinlerin yaklaşık %0.5’ini etkilemektedir. Enürezisin (altını ıslatma) kalıtımsal faktörlerden etkilendiği uzun yıllardan beri bilinmektedir. Bu alanda yapılmış çalışmalardan edinilen bilgilere göre; anne ve babadan her ikisi enüretik (altını ıslatma hikayesi olan) olduğunda, çocuklarda %77, yalnız biri enüretik olduğunda %44, oranında enürezis ihtimali bulunmaktadır. Anne ve babanın herhangi birinde yatak ıslatma öyküsü olmadığında ise %15 ihtimalle enürezis görülebilir.
Genetik geçişli birçok hastalıkta olduğu gibi, yatak ıslatma da büyükbaba, büyükanne, amca, dayı, teyze gibi değişik yakınlıktaki akrabalardan geçebilir.
Genel inanışın aksine gece yatak ıslatma psikolojik sorunların neden olduğu bir rahatsızlık değildir. Fakat yatak ıslatma zamanında tedavi edilmezse, fiziksel bozukluklardan ziyade psikososyal sorunlara yol açar. Bunların başlıcaları; özgüven kaybı, benlik saygısında azalma, içine kapanma, sosyal izolasyon, başarıda düşüş olup, yaş ilerledikçe daha da belirgin hale gelir. Aile hayatını ve iş başarısını da olumsuz etkiler.
Çocuğu ruhsal açıdan zor durumda bırakabilen bu rahatsızlığın tedavi edilmesi gerekmektedir.
Yatak ıslatma, ceza ile tedavi edilemez. Tam aksine cezalandırma, ters etki yaratabileceği gibi, çocuğun özgüven ve direncini de kırıp psikolojik sorunlara neden olabilir. Buna rağmen, ailelerin seyrek olmayarak cezalandırma uyguladıkları bilinmektedir.
Birçok aile, çocuğun yatağını tembellikten ıslattığına veya psikolojik kökenli olduğuna inanır. Ancak bu, yanlış bir inanıştır. Gece, çocukları rastgele saatlerde kaldırıp çişe tutarak hastalığın geçeceğinin sanılması da yanlış bir inanıştır. Ayrıca yaygın bir mit de; sünnet, ilk adet görme, askere gitme gibi olaylarla yatak ıslatmanın kesileceği hurafesidir.
Enürezisle ilgili halkımız arasında yaygın olan başka bir yanlış inanç ise, tedavinin kısırlık yapacağıdır. Hiçbir tedavi metodunun, uzaktan yakından kısırlıkla ilişkisi yoktur. Bu yanlış inanış, birçok çocuğu tedaviden mahrum bırakmaktadır.
Yataklarını ıslatan çocukların belli oranda toplumdan kaçma eğiliminde oldukları ve daha çok dikkat sorunları yaşayıp, saldırgan davranışlarda bulundukları bildirilmiştir.
Yapılan araştırmalarda 8-16 yaş arasında yatak ıslatma sorunu yaşayan çocuklarda bu sorunun olumsuz etkisi, ebeveyn kavgası veya boşanmasının ardından, çocuk üzerindeki en yıpratıcı sonuca yol açan üçüncü sorun olarak yer almaktadır.
Bu bilgilendirme içeriği, Türkiye Enürezis Çalışma Grubu tarafından FERRİNG İlaç desteği ile hazırlanmıştır.
Videolar
Gece Yatak Islatma ile ilgili uzmanların cevapladığı videoları izleyebilirsiniz.
Gece Yatak Islatma Düşündüğünüzden Daha Ciddi Olabilir Çocuğunuzun gece yatak ıslatma durumunun ciddiyetini görmek için bu kısa testi çözebilirsiniz.